Το φλησκούνι έχει τη φήμη του φυτού που απωθεί τους ψύλλους.

Το φλησκούνι ή βληχώνι ή γληχούνι ή ηδύοσμος ο γλήχων, είναι ένα είδος μέντας και δυόσμου. Το άρωμα του μοιάζει με της μέντας και του δυόσμου, αλλά είναι πιο οξύ και ερεθιστικό και λιγότερο ευχάριστο.

Πρόκειται για πολυετή πόα με έρποντες βλαστούς και ορθόκλαδα ανθοφόρα στελέχη. Φυτρώνει σε όχθες λιμνών, ρυακιών και σε υγρά εδάφη σχεδόν σε όλη την Ευρώπη και σε πολλά μέρη της Ασίας. Το είχαν εισάγει οι μετανάστες στη Β. και Ν. Αμερική. Μπήκε τόσο καλά στη ζωή των ανθρώπων που στο βιβλίο “Βοτανική του νέου κόσμου” αναφέρεται ως “φυτό της Αμερικής”. Σήμερα καλλιεργείται σε πολλές χώρες.

Η ιστορία του φυτού

Κατά τη μυθολογία, το φλησκούνι ήταν το βοτάνι του Πλούτωνα (θεός του Άδη). Η ιστορία λέει πως χόρευε η νύμφη Μίνθη ξένοιαστα με τις αδελφές της, την είδε ο Πλούτωνας και μαγεύτηκε. Έμαθε τα νέα η απατημένη σύζυγος του Άδη κι εκείνος μεταμόρφωσε την αγαπημένη του σε λουλούδι.

Η τεκμηριωμένη χρήση του χρονολογείται από την αρχαία ελληνική, ρωμαϊκή και μεσαιωνική κουλτούρα. Το όνομά του συνδέεται με το λατινικό pulex (ψύλλος), επειδή χρησιμοποιήθηκε για την απώθηση των ψύλλων από το σώμα. Το φλησκούνι ενσωματώθηκε ως βότανο μαγειρικής από τους Έλληνες και τους Ρωμαίους, σε συνδυασμό με ρίγανη και κόλιανδρο. Σταδιακά όμως, η χρήση του μειώθηκε ως γαστρονομικό βότανο.

Σε αρχαία κινέζικα γραπτά, το φυτό αναφέρεται ως αποχρεμπτικό και τονωτικό, ενώ ο Σαίξπηρ το αναφέρει ως αφροδισιακό. Έχει περιγραφεί από τον Πλίνιο, τον Γαληνό και τον Διοσκουρίδη, όμως οι απόψεις διίστανται για τις καταπραϋντικές του ιδιότητες. Σε πολλά κείμενα και συνταγές, αναφέρεται ως ένα φυτό που μπορεί να φέρει αιμορραγία στη γυναίκα, ενώ σε συνδυασμό με κόκκινο κρασί μπορεί να προκαλέσει και έκτρωση.

Τις αντισυλληπτικές του ιδιότητες, αναφέρει με χιουμοριστικό τρόπο ο Αριστοφάνης: Ο θεός Ερμής παρέχει στον αρσενικό χαρακτήρα Τρηγαίο ένα θηλυκό σύντροφο. Όταν ο Τρυγαιός ρωτά αν θα υπήρχε πρόβλημα αν έμενε έγκυος, ο Ερμής απαντά: “Όχι αν προσθέσεις μια δόση από φλησκούνι”.

Χρήσεις & Ιδιότητες

Το φλησκούνι χρησιμοποιείται συχνά ως εντομοκτόνο και εντομοαπωθητικό, για την απομάκρυνση των ψύλλων από τα οικιακά ζώα και τους ανθρώπους, ενώ απομακρύνει σκνίπες και κουνούπια. Μπορεί όμως, να γίνει εξαιρετικά τοξικό για ανθρώπους και ζώα, ακόμη και σε μικρές ποσότητες, επειδή υπάρχει ο κίνδυνος να απορροφηθεί από το δέρμα και να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.

Το φλησκούνι έχει χρησιμοποιηθεί ιστορικά και ως αρωματική ουσία μέντας σε τσάι από βότανα και τρόφιμα. Το τσάι έχει χρησιμοποιηθεί για κρύα ανακούφιση, πυρετό, βήχα, δυσπεψία, προβλήματα με το ήπαρ και τα νεφρά και πονοκεφάλους. Τα φρέσκα ή αποξηραμένα φύλλα του έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της γρίπης, των κοιλιακών πόνων, για την επαγωγή εφίδρωσης, καθώς και για τη θεραπεία ασθενειών όπως η ευλογιά και η φυματίωση.

Τι σχέση έχει το φλησκούνι με τα γυναικολογικά;

Οι χημικές ουσίες του φυτού προκαλούν τη σύσπαση της μήτρας, προκαλώντας την αποβολή εμβρύου.

Οι γυναίκες που αγωνίζονται με τη ρύθμιση του εμμηνορρυσιακού τους κύκλου, μπορούν να πιουν τσάι από φλησκούνι, το οποίο μπορεί να προκαλέσει εμμηνορροϊκή ροή με ελάχιστο κίνδυνο αρνητικών επιδράσεων στην υγεία.

Τα αιθέρια έλαια από φλησκούνι χρησιμοποιούνται στην κοσμετολογία και σαν πρώτη ύλη για την παραγωγή μινθόλης. Η μινθόλη χρησιμοποιείται, εκτός από την κοσμετολογία, στον αρωματισμό των τσιγάρων για να γίνουν πιο ελκυστικά και στον αρωματισμό ορισμένων φαρμακευτικών σκευασμάτων.

Η δρόγη – φύλλα και άνθη – του φυτού χρησιμοποιείται ως  μυρωδάτο και τονωτικό τσάι που:

  • Καταπραΰνει τη βαρυστομαχιά – Μαζί με τριμμένο τζίντζερ (ένα από τα βότανα που βοηθούν στην πέψη), βοηθά στη δυσπεψία
  • Βοηθάει και σε άλλες γαστρεντερικές παθήσεις, όπως δυσκοιλιότητα και αιμορροΐδες
  • Ηρεμεί τις νευρικές διαταραχές, τις ημικρανίες και τους ιλίγγους
  • Βοηθάει στη γαστρίτιδα
  • Σε συνδυασμό με λουίζα, γλυκόριζα, μελισσόχορτο και ιβίσκο βοηθά στην απελευθέρωση των κατακρατημένων υγρών, τη δίαιτα και την υπέρταση
  • Μειώνει τη φαγούρα και τις κηλίδες στο δέρμα

Συνιστάται το τσάι να πίνεται περιοδικά και όχι σε τακτική βάση. Η υπερκατανάλωση του μπορεί να είναι θανατηφόρα για βρέφη και παιδιά.

“Εκεί που φύτρωνε φλησκούνι κι άγρια μέντα κι έβγαζε η γη το πρώτο της κυκλάμινο, τώρα χωριάτες παζαρεύουν τα τσιμέντα και τα πουλιά πέφτουν νεκρά στην υψικάμινο” – Από το τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι «Ο εφιάλτης της Περσεφόνης» (1976) σε στίχους Νίκου Γκάτσου.

Διάβασε ακόμα: Η ιστορία της μπελαντόνα: Ένα δηλητηριώδες φυτό

Έλα και στην ομάδα μας Βότανα και Αρωματικά φυτά – Ζούμε υγιεινά για να μοιραζόμαστε τα μυστικά της φύσης και να κάνουμε παρεούλα

Κάνε like και στη σελίδα μας στο facebook Votanistas για να μη χάνεις τα καινούρια μας άρθρα