«trick or treat» «φάρσα ή κέρασμα»;;; Ποιο μυστήριο πλανάται γύρω από τη “σκοτεινή” γιορτή του Halloween;;;
Η λέξη «Halloween» είναι συντομογραφία του «All Hallows Evening», δηλαδή της βραδιάς πριν από τη γιορτή των Αγίων Πάντων, που είναι 1η Νοεμβρίου.
Τι είναι το Halloween και ποια είναι η αρχαία προέλευση του
- Όπως συμβαίνει σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Halloween γιορτάζεται πάντα στις 31 Οκτωβρίου και είναι μια γιορτή όπου μπορούμε όλοι να επιδοθούμε στην πιο σκοτεινή, ανατριχιαστική πλευρά της ζωής και να φάμε πολλές καραμέλες. Είναι πολύ διασκεδαστικό, λίγο τρομακτικό και κάθε άλλο παρά σοβαρό. Ωστόσο, ιστορικά η γιορτή είχε θρησκευτικό χαρακτήρα και ήταν εξαιρετικά σημαντική για τον πολιτισμό των ανθρώπων που τη γιόρταζαν.
- Στο Μεξικό, οι άνθρωποι γιορτάζουν την Día de los Muertos, την Ημέρα των Νεκρών. Ενώ λαμβάνει χώρα από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 2 Νοεμβρίου, είναι πολύ διαφορετικό σε τόνο από το Halloween. Οι άνθρωποι ντύνονται πολύχρωμοι σκελετοί και γιορτάζουν στους δρόμους, αλλά το θέμα είναι να τιμούμε τους νεκρούς και να καλωσορίζουμε τα πνεύματά τους πίσω στη γη, όχι να τους φοβόμαστε. Για να γιορτάσουν, οι άνθρωποι στολίζουν επίσης τους τάφους των προγόνων τους με διακοσμήσεις και προσφέρουν φαγητό για να καταλάβουν ότι δεν έχουν ξεχαστεί.
- Η Ημέρα των Αγίων Πάντων ξεκίνησε με τον πρώιμο Χριστιανισμό. Οι Άγιοι Πάντες ξεκίνησαν να εορτάζονται το 609 μ.Χ.. Τον όγδοο αιώνα, ο Πάπας Γρηγόριος Γ΄ μετέφερε τη γιορτή των Μαρτύρων από τις 13 Μαΐου στην 1η Νοεμβρίου και τη μετέτρεψε σε Ημέρα των Αγίων Πάντων.
- Οι ρίζες της γιορτής λέγεται ότι βρίσκονται σε κέλτικες παραδόσεις, και συγκεκριμένα στην τριήμερη παγανιστική θρησκευτική εορτή του Samhain, που στα παλιά ιρλανδικά σημαίνει «τέλος του καλοκαιριού». Οι Κέλτες την 31η Οκτωβρίου γιόρταζαν το τέλος της περιόδου της συγκομιδής και την αρχή του χειμώνα.
- Ο Χουντίνι, ένας από τους πιο διάσημους μάγους όλων των εποχών, πέθανε το Halloween του 1926.
- Η αφετηρία του εθίμου του «trick or treat», που θέλει τα μικρά παιδιά να μεταμφιέζονται και να πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι, μαζεύοντας γλυκά, φθάνει στον 16ο αιώνα. Ιρλανδοί, Σκωτσέζοι και Ουαλοί μασκαρεύονταν και επισκέπτονταν διάφορα σπίτια, απαγγέλλοντας ποιήματα ή και ολόκληρα τραγούδια με αντάλλαγμα φαγητό. Αντιπροσώπευαν τις παλιές θεότητες του χειμώνα που απαιτούσαν ανταλλάγματα για καλή τύχη.
- Το σκανδαλιάρικο πνεύμα της βραδιάς και η αχαλίνωτη διασκέδαση επίσης πάει πολλά χρόνια πίσω. Από τον 18ο αιώνα στην Ιρλανδία και στα Highlands της Σκωτίας τη συγκεκριμένη μέρα συνήθιζαν να κάνουν φάρσες. Οι Σκωτσέζες κρεμούσαν εκείνη τη μέρα βρεγμένα σεντόνια μπροστά σε φωτιά για να δουν υποτίθεται τον μελλοντικό τους σύζυγο.
- Οι μετανάστες από την Ευρώπη προς τις ΗΠΑ ήταν αυτοί που πρωτοχρησιμοποίησαν κολοκύθες για τα φαναράκια τους για τον απλούστατο λόγο ότι τις έβρισκαν εύκολα και ήταν φθηνές. Μία από τι μεγαλύτερες κολοκύθες της ιστορίας βρέθηκε το 1993 και ζύγισε 380 κιλά. Ένας Αμερικανός, ο Stephen Clarke, κατέχει το ρεκόρ ταχύτερης μετατροπής κολοκύθας σε κλασικό φαναράκι Halloween. Πρόλαβε και της έδωσε την παραδοσιακή της μορφή, με μάτια, μύτη, στόμα κ.λπ. σε 24 μόλις δευτερόλεπτα.
Μυστήριο… Έθιμα & Παραδόσεις του Halloween
- Τα φαναράκια, τα οποία λέγονται «jack-o-lanterns», είναι αναπόσπαστο στοιχείο των εορτασμών και χρησιμοποιούνται για να διώχνουν -υποτίθεται- μακριά τα κακά πνεύματα που, όπως είπαμε, πιστεύεται πως τη συγκεκριμένη ημέρα είναι ιδιαίτερα ενεργά.
- Τα μασκαρεμένα παιδιά περιπλανιούνται στους δρόμους και χτυπούν τις πόρτες, όπου με το «φάρσα ή κέρασμα»;;; τρομάζουν αστειευόμενα τους ιδιοκτήτες να δώσουν λιχουδιές ή μικρά παιχνίδια.
- Διακόσμηση με κρανία, σκελετούς και φαντάσματα. Η παράδοση λέει ότι τη συγκεκριμένη μέρα ερχόμαστε πιο κοντά με τον «άλλο κόσμο», ότι μπορούμε να έρθουμε σε επαφή με πνεύματα και νεκρούς!!!
- Τα χρώματα που συνδέονται με τη γιορτή είναι το πορτοκαλί και το μαύρο. Το πορτοκαλί συμβολίζει τη φθινοπωρινή σοδειά και το μαύρο τον θάνατο και γενικά τον «άλλο κόσμο». Τα πάρτι είναι συνήθως διακοσμημένα στα αποκριάτικα χρώματα του μαύρου, πορτοκαλί και μοβ, μαζί με ανόητη ή απόκοσμη διακόσμηση.
- Τρομακτικές ταινίες και επίσκεψη σε στοιχειωμένα μέρη.
- Το έθιμο του μασκαρέματος: παλιά πίστευαν ότι οι ψυχές των πεθαμένων περιπλανώνται στη Γη ως την Ημέρα των Αγίων Πάντων. Το βράδυ λοιπόν πριν από τη γιορτή, οι ψυχές είχαν την τελευταία τους ευκαιρία να εκδικηθούν όποιον τους έκανε κακό ενώ ζούσαν, οπότε, όσοι θεωρούσαν ότι υπήρχε λόγος να ανησυχούν, μεταμφιέζονταν για να μην τους αναγνωρίσει το πνεύμα που ζητούσε εκδίκηση.
- Υποτίθεται ότι την παραμονή των Αγίων Πάντων νηστεύουμε από το κρέας και αυτό εξηγεί την πληθώρα των χορτοφαγικών εδεσμάτων που έχουν συνδεθεί με την ημέρα, όπως οι κολοκύθες, τα μήλα κ.ά.
Γενικά, στις ΗΠΑ θεωρείται η πιο προσοδοφόρα εμπορικά εποχή του έτους, μετά τα Χριστούγεννα. Οι πωλήσεις από γλυκά, κοστούμια, διακοσμητικά αντικείμενα κ.λπ. για την ημέρα λέγεται ότι φθάνουν τα έξι δισεκατομμύρια δολάρια. Η παρέλαση μεταμφιεσμένων στο Village της Νέας Υόρκης είναι η μεγαλύτερη του είδους της στις ΗΠΑ. Υπολογίζεται ότι παίρνουν μέρος περίπου 50.000 άνθρωποι. Η Βοστώνη όμως κατέχει το ρεκόρ για τα περισσότερα (30.128) αναμμένα φαναράκια ταυτόχρονα.
Μας αρέσουν οι ιστορίες…
Η ιστορία που συνδέεται με τα κεριά και τις κολοκύθες είναι αυτή του Τζακ, ενός ανθρώπου που του αρνήθηκαν την είσοδο και στον Παράδεισο και στην Κόλαση. Ο Τζακ κατάφερε να αιχμαλωτίσει τον διάβολο, ο οποίος, για να απελευθερωθεί, του υποσχέθηκε ότι δεν θα τον ενοχλήσει ποτέ. Έπειτα από μια άσωτη ζωή, ο Τζακ πέθανε και, βρίσκοντας τις πόρτες του Παραδείσου κλειστές, οδηγήθηκε αναγκαστικά στην Κόλαση. Ο διάβολος, όμως, πιστός στην υπόσχεσή του, δεν τον δέχθηκε και του πέταξε ένα κάρβουνο από τις φωτιές της Κολάσεως, το οποίο ο Τζακ πήρε και το έβαλε μέσα σε ένα γογγύλι που είχε μαζί του για να τον βοηθά να βλέπει και από τότε τριγυρνά, ψάχνοντας να βρει ένας μέρος να ξεκουραστεί.
Ας τρομάξουμε και λίγο…
Τα φαντάσματα και οι ζωντανοί
Οι αρχαίοι πίστευαν ότι αυτή την ημέρα, η γραμμή ανάμεσα στο ζωντανό και το πνευματικό βασίλειο ήταν θολή – πράγμα που σήμαινε ότι φαντάσματα από το υπερπέραν μπορούσαν να επισκεφτούν τους ζωντανούς και τα τέρατα μπορούσαν να βρουν το δρόμο τους στα σπίτια των ανθρώπων. Όσοι γιόρταζαν είχαν σκοπό να διώξουν όσο το δυνατόν περισσότερο το κακό. Έκαναν ειδικές τελετές για να κρατήσουν μακριά τέρατα, μάγισσες και κακές νεράιδες. Έλεγαν ιστορίες για μυθολογικούς ήρωες και τον κάτω κόσμο. Και ντύθηκαν τέρατα για να αποκρούσουν το κακό και να μεταμφιεστούν ώστε να μην απαχθούν ή καταναλωθούν από πραγματικά τέρατα.
Καθώς ο Χριστιανισμός έγινε πιο δημοφιλής, πρόσθεσε μερικές από τις καθολικές γιορτές που πέφτουν ακριβώς γύρω από το Halloween, αναμειγνύοντας τις θρησκευτικές και παγανιστικές παραδόσεις. Γιατί; Να βοηθήσει στην περαιτέρω μετάβαση από τον παγανισμό στον καθολικισμό. Και λειτούργησε. Το All Souls’ Day αγκάλιασε πολλές από τις γιορτές του Samhain, συμπεριλαμβανομένων των φωτιών, των παρελάσεων και των κοστουμιών — αν και τώρα οι άνθρωποι ντύνονται κυρίως άγιοι, άγγελοι και διάβολοι. Αρχίζει να ακούγεται οικείο;
Οι γιορτές του Halloween συνδυάστηκαν με τα φεστιβάλ του φθινοπώρου και περιλάμβαναν εορταστικές δημόσιες εκδηλώσεις, τραγούδι και χορό, τρομακτικές ιστορίες και φάρσες. Αλλά μόνο στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα το Halloween έγινε πραγματικά δημοφιλές στις Ηνωμένες Πολιτείες. Γιατί; Οι Ιρλανδοί μετανάστες που γλίτωσαν από τον λιμό της πατάτας έφεραν μαζί τους τις ιδέες και τις παραδόσεις τους για το Halloween.
Δεν ξέρω για εσάς… εγώ πάντως ζήλεψα αυτή τη γεμάτη μυστήριο διασκεδαστική νύχτα των Αμερικάνων!
Και μιας που μπήκαμε στο κλίμα, δες εδώ: Μπαχαρικό κολοκύθας: Ένα άρωμα νοσταλγίας με μια άνετη αίσθηση
Έλα και στην ομάδα μας Votanistas – Η Ομάδα μας για να μοιραζόμαστε τα μυστικά της φύσης και να κάνουμε παρεούλα
Κάνε like και στη σελίδα μας στο facebook Votanistas για να μη χάνεις τα καινούρια μας άρθρα