Ο πολύπλοκος Σίγκμουντ Φρόυντ και 6 "παράξενες" αλήθειες

Αφιέρωμα σε μια ξεχωριστή προσωπικότητα, τον Σίγκμουντ Φρόυντ – τον πατέρα της ψυχανάλυσης.

Ο Σίγκμουντ Φρόυντ αποτελεί σίγουρα τον πιο πολυσυζητημένο ψυχαναλυτή των τελευταίων ετών, ενός αιώνα!

Ο Σίγκμουντ Φρόυντ (Σίγκισμουντ Σλόμο Φρόυντ) ήταν Αυστριακός γιατρός Εβραϊκής καταγωγής, φυσιολόγος, ψυχίατρος και θεμελιωτής της ψυχανάλυσης. Γεννήθηκε στις 6 Μαΐου 1856 και πέθανε στις 23 Σεπτεμβρίου 1939, έπειτα από υποβοηθούμενη αυτοκτονία/ευθανασία από τον προσωπικό του γιατρό με δύο θανατηφόρες δόσεις μορφίνης. Αναγνωρίζεται ως ένας βαθυστόχαστος αναλυτής του 20ού αιώνα που μελέτησε και προσδιόρισε έννοιες όπως το ασυνείδητο, την απώθηση και την παιδική σεξουαλικότητα.

Πρόκειται για μια πολύπλοκη προσωπικότητα. Ήταν έντονος, παρατηρητικός, ερευνητικός, και ενίοτε ελεγκτικός. Έτρεφε μεγάλη αγάπη για τα παιδιά όλου του κόσμου και ο ίδιος υπήρξε στοργικός με τα δικά του. Όπως είπε: «Όλοι οι άνθρωποι πρέπει να φροντίζουν ένα παιδί. Τότε μόνο θα ξεπεράσουν πολλά από τα άγχη της ύπαρξης».

Δεν περιορίστηκε μόνο στην ψυχολογία και την ψυχιατρική, αλλά και σε πολλούς τομείς της επιστήμης (ανθρωπολογία, κοινωνιολογία, φιλοσοφία) και της τέχνης. Οι επιστημονικές θεωρίες του Φρόυντ και οι τεχνικές θεραπείας που ανέπτυξε, θεωρήθηκαν ιδιαίτερα καινοτόμες και δημιουργούν μέχρι και σήμερα προβληματισμό και αντιπαραθέσεις αλλά και πολλές αντιφάσεις.

Οι ιδέες και οι έρευνες του

Από τα πρώτα ενδιαφέροντα για τον Φρόυντ αποτέλεσε η νευρολογία. Δημοσίευσε αρκετά επιστημονικά άρθρα και μελέτες για την εγκεφαλική παράλυση.

Το συνειδητό και το ασυνείδητο

Από τα τέλη του 1880 μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα ερευνούσε τις ιδέες του σχετικά με το συνειδητό και το ασυνείδητο. Η σπουδαιότερη για εκείνον εργασία ήταν «η ερμηνεία των ονείρων», όπου ανέπτυξε τα επιχειρήματα του για την ύπαρξη του ασυνείδητου. Επιπλέον παρατήρησε μία διαδικασία του ασυνείδητου, την απώθηση, όπου ο άνθρωπος που βιώνει συχνά επίπονες σκέψεις ή μνήμες που δε μπορεί να αντέξει, έχει τη δυνατότητα να τις απωθήσει από το συνειδητό μέρος της λειτουργίας του εγκεφάλου στο ασυνείδητο.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1890 διατύπωσε τις ιδέες του για την σεξουαλική ανάπτυξη από την παιδική ηλικία στην εφηβεία και πέρα.

Η θεωρία της προσωπικότητας

Ο Φρόυντ για να διαμορφώσει κάποια γενική θεωρία για τη δομή του νου και να ερμηνεύσει τη λειτουργία του ασυνείδητου, παρουσίασε το τριημερές σχήμα: το Εκείνο, το Εγώ και το Υπερεγώ. Το Εκείνο αντιπροσωπεύει τα έμφυτα κίνητρα και τις βιολογικές ανάγκες που έχουμε από τη γέννηση μας. Το Εγώ αναπτύσσεται και καλλιεργείται με την επίδραση της συσσωρευμένης εμπειρίας. Το Υπερεγώ αντιπροσωπεύει τις θετικές και κοινωνικές αξίες μας (ηθική συνείδηση).

Αμυντικοί ψυχικοί μηχανισμοί

Οι ασυνείδητοι αμυντικοί μηχανισμοί που μπαίνουν σε λειτουργία από το Εγώ του ατόμου, όταν αποτυγχάνει σε συνειδητές προσπάθειες. Σύμφωνα με τον Φρόυντ, οι αμυντικοί μηχανισμοί είναι μία μέθοδος που το Εγώ μπορεί να λύσει συγκρούσεις ανάμεσα στο Εκείνο και το Υπερεγώ. όταν η χρήση αυτών των μηχανισμών δε γίνουν συγκρατημένα ή γίνει κατάχρηση τους ή επαναχρησιμοποίηση τους, τότε το άτομο μπορεί να αποκτήσει ψυχικές διαταραχές όπως κατάθλιψη.

Τα τελευταία 15 χρόνια της ζωής του, το ενδιαφέρον του εστιάστηκε στο τι μπορεί να πει η ψυχανάλυση για τα ευρύτερα ζητήματα του πολιτισμού και της κοινωνίας.

6 “παράξενες” αλήθειες για τον Φρόυντ που θα σου κινήσουν το ενδιαφέρον…

Ο Φρόυντ έκανε τακτικά χρήση της κοκαΐνης για 13 χρόνια και πίστευε πως διαθέτει σημαντικές αντικαταθλιπτικές ιδιότητες. Όπως φαίνεται, μάλλον ενθάρρυνε τη χρήση της!
Σε όλη την πορεία του, είχε μόνο ένα παιδί ως ασθενή για ψυχανάλυση.
Η αλληλογραφία που έχει αφήσει στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου (153 κουτιά) σχετικά με αυτόν, την οικογένεια του, τους ασθενείς και τους συναδέλφους του δε μπορεί να τα ανοίξει κανείς μέχρι το 2020, το 2050, ή το 2057! Επίσης, άλλα 8 κουτιά είναι σφραγισμένα για πάντα, ύστερα από σχετική επιθυμία του Φρόυντ στην διαθήκη του.
Όταν το έσκασε από τη Βιέννη για να γλιτώσει από τους Ναζί, άφησε πίσω του τις 4 αδερφές του, οι οποίες πέθαναν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Τις βοήθησε ελάχιστα έως καθόλου να φύγουν από την πόλη και οι λόγοι παραμένουν άγνωστοι.
Απομάκρυνε κάθε φλερτ από τη ζωή της κόρης του Άννας, ενώ υποστήριζε πως όλοι οι άνθρωποι έχουμε την ανάγκη σωματικής και συναισθηματικής επαφής. Ίσως είναι και ένας από τους λόγους που θεωρείται πως είχε αντιφάσεις στις αντιλήψεις του.
Έκανε ψυχανάλυση στην κόρη του καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, κάτι που δε συνηθίζεται.

10 φράσεις του Φρόυντ:

Πού πάει μια σκέψη όταν έχει ξεχαστεί; (στο υποσυνείδητο)
Κάποια μέρα κοιτάζοντας πίσω, τα χρόνια που αγωνίστηκες θα σου φαίνονται τα πιο ωραία.
Το πραγματικό αρσενικό είναι μονογαμικό
Ο άνθρωπος είναι το προϊόν των τραυμάτων της παιδικής του ηλικίας.
Πίσω από κάθε ισχυρή γυναίκα, κρύβεται ένας τυραννικός πατέρας.
Από λάθος σε λάθος, ανακαλύπτει κανείς ολόκληρη την αλήθεια.
Οι δύο θεμέλιοι λίθοι της ευτυχίας: αγάπη και δουλειά.
Η μεγαλύτερη ερώτηση που δεν έχει απαντηθεί ποτέ και που κι εγώ δεν έχω κατορθώσει να απαντήσω μετά από τριάντα χρόνια έρευνας, είναι: «τι θέλει μια γυναίκα;»
Όπου και αν με πήγαν οι θεωρίες μου, βρήκα ότι ένας ποιητής ήδη είχε πάει εκεί.
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν πραγματικά ελευθερία, επειδή η ελευθερία προϋποθέτει ανάληψη ευθύνης, και οι περισσότεροι άνθρωποι τρέμουν την ανάληψη ευθύνης.

Τα κύρια έργα του Φρόυντ: