Kiriakos Η πρωταγωνίστρια αυτού του άρθρου, δεν είναι άλλη από τη ντομάτα που σίγουρα αρέσει στην πλειοψηφία του κόσμου (σε μικρούς και μεγάλους). Οπωσδήποτε εκείνη η κατακόκκινη ντομάτα στον κήπο σου που μοσχοβολάει μόλις την κόψεις, δεν έχει καμία σχέση με την έτοιμη ντομάτα του σούπερ μάρκετ.
Δυο λόγια για την ντομάτα…
Για πολλούς είναι η βασίλισσα του κήπου
Για τους επιστήμονες αποτελεί φρούτο
Για τους μάγειρες στην κουζίνα είναι αγαπημένο λαχανικό
Επίσης έχει κατακτήσει εδώ και χρόνια τις κουζίνες και μπορούμε να την καταναλώσουμε και ωμή αλλά και ως μεταποιημένο προϊόν σε πολλούς τομείς των τροφίμων.
Έχει υψηλή διατροφική αξία καθώς στον καρπό της υπάρχουν μεγάλες ποσότητες νερού. Είναι πολύ φτωχή σε θερμίδες, έχει βιταμίνη Α, C, καθώς και βιταμίνες του συμπλέγματος Β και Ε, ιχνοστοιχεία, μέταλλα, αλλά περιέχει και το λυκοπένιο το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως αντιοξειδωτική ουσία.
Από βοτανικής άποψης η ντομάτα είναι φρούτο. Όμως με βάση μια δικαστική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών το 1893, η ντομάτα ανακηρύχθηκε ως λαχανικό.
Άλλωστε εμείς εδώ στην επαρχία που είμαστε κατεξοχήν αγροτικός νομός, από μικρά παιδιά θυμόμαστε τον παππού και την γιαγιά να έχουν την δική τους γωνιά με τις ντομάτες, τις πιπεριές και τις μελιτζάνες μέσα στον κήπο. Οπότε αυτή την περίοδο και κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, θα μας έρχονται και ευχάριστες αναμνήσεις στο μυαλό από τα παιδικά μας χρόνια. Φυσικά αν κιόλας η αγαπημένη μας γιαγιά ή ο παππούς, μας έχουν δώσει και tips για το πως να γίνουν πιο νόστιμα τα λαχανικά… τότε ακόμη καλύτερα.
Ως Votanistas θα σας δώσω κάποια tips ώστε να καλλιεργήσεις τη δική σου κατακόκκινη ζουμερή ντομάτα στον κήπο σου.
Στην αγορά αυτή την στιγμή κυκλοφορούν πάρα πολλές ποικιλίες ντομάτας, που τις συναντάς σε διαφορετικά χρώματα, μεγέθη και γεύσεις. Άλλες ποικιλίες ταιριάζουν πιο πολύ για ωμή κατανάλωση και άλλες πιο πολύ στο να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή διαφόρων τοματοπολτών κλπ. ή και να τις καταναλώσεις ως αποξηρεμένες στο καθημερινό σου διατροφολόγιο.
Ξεκίνα με σπόρο
Ένας τρόπος για να καλλιεργήσεις μόνος σου τη ντομάτα στον κήπο είναι να την ξεκινήσεις από σπόρο και να δημιουργήσεις το δικό σου αυτοσχέδιο σπορείο – μικρό θερμοκήπιο. Υπάρχουν ειδικοί δίσκοι έξω στην αγορά με κατάλληλα διαμορφωμένα καλούπια ώστε σε κάθε ένα από αυτά να βάλεις από έναν σπόρο ντομάτας.
Αφού τοποθετήσεις κατάλληλο χώμα κομπόστ και αφού λίγο το βρέξεις, τοποθετείς τον σπόρο και τον σκεπάζεις ελαφρά με το χώμα. Ο σπόρος για να ευδοκιμήσει και να φυτρώσει χρειάζεται θερμοκρασίες της τάξεως 22-26 C με το φυτόχωμα να έχει την κατάλληλη υγρασία. Έτσι σε 2 – 2.5 εβδομάδες θα δεις τα πρώτα σου φυτά να ξεπροβάλουν σιγά σιγά μέσα από το χώμα.
*Tip No1: Σημαντικό είναι να μην αφήσεις να ξεραθεί εντελώς το χώμα γιατί σίγουρα θα έχει αντίκτυπο στον σπόρο και το πιο πιθανό είναι να μην φυτρώσει. Φυσικά όμως δεν θα πρέπει να παραποτίζεται και το χώμα γιατί οι σπόροι το πιο πιθανό είναι πως θα σαπίσουν.
Για τις καλύτερες συνθήκες θερμοκρασίας, καλό είναι να δημιουργήσεις έναν μίνι διαμορφωμένο χώρο με νάυλον κυρίως ώστε να έχεις τα φυτά σου μέσα σε ηλιόλουστη θέση. Αν δεν έχεις και πολύ μεγάλο χώρο, μπορείς να τα καλύψεις με νάυλον από πάνω αφήνοντας φυσικά μια ασφαλή απόσταση από τον χώρο φύτευσης.
Πότε είναι η καλύτερη περίοδο για να φυτέψεις τους σπόρους
Θα σου πω εμπειρικά ότι τα τοποθετώ κυρίως στα μέσα Μαρτίου, ώστε τέλη Απριλίου με μέσα Μαΐου να μπορέσω να τα φυτέψω στην τελική τους θέση.
Ποιο είναι το κατάλληλο δοχείο για σπορείο
Σε περίπτωση που δεν έχεις κατάλληλα διαμορφωμένα δοχεία για το σπορείο, θα σου πω πως πολλές φορές προμηθεύομαι από τα σουπερ μάρκετ τελάρα από φελιζόλ (όπως στις φωτογραφίες) από αυτά που έχουν απομείνει από τους πάγκους με τα ψάρια. Αν πάρεις τέσσερα από αυτά και αφού τα πλύνεις, τότε μπορείς να απλώσεις το φυτόχωμα και να φυτέψεις τους σπόρους εκεί. Το φελιζόλ είναι ένα υλικό όπου κρατά την θερμότητα οπότε το χώμα σου θα παραμένει ζεστό με απαραίτητη προϋπόθεση ότι θα το έχεις τοποθετήσει σε ηλιόλουστη θέση.
Αφού τα φυτά σου αναπτυχθούν κατάλληλα και σωστά, θα πρέπει να επιλέξεις την τελική τοποθεσία φυτεύματος μέσα στον κήπο. Για κάθε ρίζα ντομάτας διαμόρφωσε έναν μικρό λάκκο στο χώμα και αφού πρώτα ρίξεις λίγο καλή χωνεμένη κοπριά – κομποστ φύτεψε το φυτό.
*Tip No2: Καλό είναι το διάστημα που περιμένεις να μεγαλώσουν τα φυτά, να ρίξεις γενικώς σε όλη την περιοχή βιολογικό λίπασμα ώστε το χώμα να γίνει πιο αφράτο και να οξυγονώνεται καλύτερα, γιατί αυτό θα βοηθήσει αργότερα στο να αναπτυχθούν σωστά τα φυτά. Να θυμάσαι πως αφήνουμε μια απόσταση του 1.5 και παραπάνω μέτρου κατά μήκος των ριζών αλλά κατά το πλάτος των γραμμών φύτευσης, ώστε όταν τα φυτά μας αναπτυχθούν και μεγαλώσουν να αερίζονται και να φωτίζονται κατάλληλα.
*Tip No3: Για να μην ταλαιπωρείσαι αργότερα, μπορείς από την αρχή να βάλεις και ξύλινα πασαλάκια υποστήριξης ώστε να δένεις τα φυτά σου κατά την διάρκεια της ανάπτυξης τους. Εννοείται πως δεν επιλέγουμε μεταλλικές ράβδους γιατί θα πληγώσουν το φυτό κυρίως κατά την διάρκεια της ζέστης καθώς αυτά πυρακτώνονται.
Ποιο είναι το σωστό πότισμα
Το πότισμα είναι ένας σημαντικός παράγοντας για το φυτό ντομάτας ώστε να πετύχουμε την σωστή ανάπτυξη του φυτού αλλά και στο να έχουμε καρπούς. Ο κατάλληλος τρόπος ποτίσματος, είναι με την μέθοδο της σταγόνας αλλά σε περίπτωση που δεν έχεις αυτή την δυνατότητα η άλλη μέθοδος που εφαρμόζω και εγώ προσωπικά – και είναι ένας τρόπος που είχα δει παλιότερα από την γιαγιά και τον παππού – είναι ανάμεσα στις γραμμές φύτευσης να κάνεις φυσικά καναλάκια ποτίσματος. Έτσι, ρίχνοντας εκεί το νερό και δε θα ποτίσεις τα φυτά σου με κατάκλιση αλλά θα γίνει και σταδιακή απορρόφηση του νερού από τις ρίζες των φυτών.
Τα φυτά πριν την ανθοφορία αν υπάρξει περίοδο χωρίς βροχές ίσως χρειαστούν πότισμα και 2 φορές την εβδομάδα. Αν οι βροχές μέσα στην άνοιξη είναι αρκετές ίσως χρειαστεί και μια φορά την εβδομάδα πότισμα έως καθόλου. Φυσικά είναι κάτι που θα επιβλέπεις εσύ ο ίδιος συνεχώς στο χώμα. Κατά την διάρκεια της ανθοφορίας ελαχιστοποιούμε το πότισμα και δεν ποτίζουμε συνεχώς τα φυτά, καθώς το πιο πιθανό είναι να πέσουν τα άνθη και δεν θα δέσουν οι καρποί. Όταν τα φυτά σου θα έχουν καρπούς τότε οι ανάγκες του νερού είναι μεγαλύτερες και όταν βρισκόμαστε στα μέσα καλοκαιριού, όπου τα θερμόμετρα χτυπάνε κόκκινο, τότε ίσως χρειαστεί τακτικό πότισμα ανά 2 – 3 μέρες κυρίως.
*Tip No4: Σαφώς κυρίως στα μέσα Ιουνίου όπου το θερμόμετρο αρχίζει και αγγίζει θερμοκρασίες άνω των 35 βαθμών, καλό είναι να βάλεις ένα δίχτυ προστασίας από τον ήλιο που μπορείς να το προμηθευτείς από τα καταστήματα. Το πρώτο καλοκαίρι εμπειρικά να σου αναφέρω πως τα φυτά επειδή κατά την διάρκεια της ημέρας ήταν μέσα στον ήλιο, το αποτέλεσμα ήταν σε πολλούς καρπούς ντομάτας να υπάρξουν εγκαύματα λίγο πιο κάτω από το κοτσάνι της τομάτας, εκεί κυρίως στον ώμο του καρπού. Οπότε προσοχή!
Πώς κλαδεύεις
Όσον αφορά το κλάδεμα, επιβλέπουμε τα φυτά και κόβουμε τους βλαστούς κυρίως αυτούς που αναπτύσσονται προς το εσωτερικό του φυτού.
Η σωστή λίπανση
Για την λίπανση του εδάφους καλό είναι να χρησιμοποιείς βιολογικό λίπασμα και να το εφαρμόζεις ανά μήνα. Μια ασθένεια που είχα παρατηρήσει παλιότερα στο κάτω μέρος της ντομάτας ήταν το μαύρισμα της επιφάνειας και αυτό οφειλόταν στην έλλειψη ασβεστίου. Σύμφωνα και με την γνώμη του γεωπόνου, καλό είναι το λίπασμα να είναι ισορροπημένο ως προς τα τρία συστατικά (κάλλιο, φώσφορο, άσβεστιο).
Και επειδή κάθε φυτό έχει τους φυσικούς εχθρούς στο περιβάλλον, η ντομάτα δεν αποτελεί εξαίρεση καθώς αναπτύσσει μυκητολογικές ασθένειες όπως ο περονόσπορος και το ωιδίο. Κατόπιν συνεννόησης με τον γεωπόνο σου μπορεί να σου δώσει βιολογικά σκευάσματα για την αντιμετώπιση τους.
Η συγκομιδή
Η περίοδο συγκομιδής είναι μετά από 2 – 3 μήνες αφού φυτέψεις τα φυτά. Δηλαδή θα κόψεις τις πρώτες κόκκινες ντομάτες μέσα Ιουνίου αν τις είχες φυτέψει τον Απρίλιο ή μέσα Ιουλίου αν τις είχες φυτέψει τον Μάιο. Η διάρκεια της συγκομιδής κρατάει περίπου 2 – 3 μήνες και θα έχεις να κόβεις νόστιμες ντομάτες μέχρι τον Σεπτέμβριο. Επίσης μην πτοείσαι αν σου παραπάρει λίγο η ημερομηνία της αρχικής φύτευσης, καθώς με τις συνθήκες που επικρατούν στην χώρα μας μπορείς να κόψεις ντομάτες μέχρι και τέλος Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου.
Άλλο ένα tip που θα σου δώσω είναι να φυτέψεις μια αρχική ποσότητα και μετά από 15 μέρες να φυτέψεις άλλη μια ποσότητα ώστε να έχεις και όψιμη παραγωγή.
Οι ντομάτες βρίσκονται στο Top 10 των προϊόντων με τα περισσότερα υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Οπότε είναι ένα ισχυρό κίνητρο στο να ξεκινήσεις την δική σου μικρή παραγωγή με ντομάτα στον κήπο.
Να θυμάσαι πάντα πως αν δεν έχεις αρκετό χώρο αλλά θέλεις και φέτος να έχεις ντομάτα στον κήπο, μπορείς να φτιάξεις μια καμάρα/πέργκολα με κρεμαστές ντομάτες, με πολλά οφέλη που μπαίνει ακόμα και στο μπαλκόνι.
Διάβασε ακόμη:
Γιατί πρέπει να φυτεύουμε βασιλικό δίπλα στις ντομάτες μας
Πώς ξεκινάμε έναν λαχανόκηπο και σε ποιες ποσότητες
Έλα και στην ομάδα μας Votanistas – Η Ομάδα μας για να μοιραζόμαστε τα μυστικά της φύσης και να κάνουμε παρεούλα
Κάνε like και στη σελίδα μας στο facebook Votanistas για να μη χάνεις τα καινούρια μας άρθρα
