Όταν ακούς μπελαντόνα, ίσως δεν σου έρχεται κανένα γνωστό φυτό στο μυαλό. Κι όμως είμαι σίγουρη ότι κάπου το έχεις ακούσει ξανά. Είναι ένα άκρως τοξικό φυτό, με μακριά ιστορία ως φάρμακο, καλλυντικό αλλά και… δηλητήριο.

Πρόκειται για πολυετές ποώδες φυτό που συναντάται γύρω και μέσα σε δάση, σε σκιερά και ασβεστούχα εδάφη. Φυτρώνει σε όλη την Ευρώπη, τη Δυτική και Νότια Ασία, τη Βόρεια Αφρική και τη Βόρεια Αμερική. Στη χώρα μας φυτρώνει στη Βόρεια Ελλάδα. Καλλιεργείται στην Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία, Ινδία, Ρωσία.

Άραγε η ιδιότητες της είναι περισσότερο καλές ή κακές;

Η επικίνδυνη πλευρά της

Η μπελαντόνα έχει απρόβλεπτα αποτελέσματα καθώς όλα τα μέρη του φυτού είναι εξαιρετικά τοξικά και περιέχουν τα αλκαλοειδή τροπανίου. Αυτές οι τοξίνες περιλαμβάνουν την ατροπίνη, σκοπολαμίνη και υοσκυαμίνη, οι οποίες προκαλούν ένα περίεργο παραλήρημα και παραισθήσεις.

Τα συμπτώματα δηλητηρίασης που προέρχονται από μπελαντόνα είναι: στεγνό και καυτό στόμα, ξαναμμένο δέρμα, ναυτία, σύγχυση, ντελίριο και παραισθήσεις, διεσταλμένες κόρες, φωτοευαισθησία, θολή όραση, ταχυκαρδία, απώλεια της ισορροπίας, τρέκλισμα, πονοκέφαλο, εξάνθημα, ερυθρότητα, μπερδεμένη ομιλία, ενώ σε ισχυρές δόσεις θάνατος. Το αντίδοτο για τη δηλητηρίαση από μπελαντόνα είναι η φυσοστιγμίνη ή η πιλοκαρπίνη, το ίδιο όπως και για την ατροπίνη.

Το 2009 μια ενήλικη γυναίκα έφαγε κατά λάθος αντί για βατόμουρα, έξι μούρα μπελαντόνα και καταγράφηκαν να της έχουν προκαλέσει σοβαρό αντιχολινεργικό σύνδρομο. Είναι επίσης τοξική για πολλά κατοικίδια ζώα, προκαλώντας νάρκωση και παράλυση.

Θεωρείται ένα ισχυρό δηλητήριο!

Η επικίνδυνη δοσολογία της μπελαντόνας

Αυτή εξαρτάται από την ηλικία και την κατάσταση της υγείας του ατόμου. Με 1 -2 φρέσκα μούρα επηρεάζεται ήπια η αντίληψη στους ενήλικες. Αυτή η επίδραση αρχίζει μετά από μία ή δύο ώρες, μετά την κατάποση των μούρων. 3 -4 φρέσκα μούρα επιδρούν ως ψυχοδραστικό αφροδισιακό, ενώ 3 – 10 μούρα είναι μια παραισθησιογόνος δόση. Η θανατηφόρα δόση για τους ενήλικες, είναι 10 – 20 μούρα, ανάλογα με την φυσιολογική κράση του καταναλωτή. Στα παιδιά, η κατανάλωση δύο ή τριών μούρων μπορεί να είναι θανατηφόρα. Βέβαια, σε ορισμένα άτομα ο κίνδυνος υπάρχει και στην κατανάλωση λιγότερων μούρων.

Η φαρμακευτική πλευρά της

  • Χρησιμοποιείται ως αντίδοτο σε πολλές δηλητηριάσεις από χημικές ουσίες, με πιο διαδεδομένη τη δηλητηρίαση από χολινεργικούς παράγοντες, όπως είναι τα οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα
  • Μια μικρή ήπια δόση μπορεί να έχει μια ευχάριστη ψυχότροπο δράση
  • Χρησιμοποιείται σαν φυτικό φάρμακο ως παυσίπονο, χαλαρωτικό μυών και αντιφλεγμονώδες
  • Έχει ηρεμιστικές, ναρκωτικές και αντισπασμωδικές δράσεις και βοηθάει στην αντιμετώπιση της επιληψίας και της νόσου του Πάρκινσον
  • Η σκοπολαμίνη χρησιμοποιείται ως υδροβρωμικό άλας για γαστρεντερικές διαταραχές και τη ναυτία, καθώς και για να ενισχύσει την αναλγητική και αγχολυτική δράση των οπιοειδών
  • Παρασκευάσματα μπελαντόνας χρησιμοποιούνται στην ομοιοπαθητική για διάφορες καταστάσεις

Τα αποτελέσματα μετά από κατανάλωση μπελαντόνας στο κεντρικό νευρικό σύστημα και οι ψευδαισθήσεις, περιγράφονται ως πολύ δυσάρεστες και η ψυχαγωγική χρήση θεωρείται εξαιρετικά επικίνδυνη. Οι θετικές εμπειρίες που προκαλούνται από την κατανάλωση της είναι σπάνιες καθώς ουσιαστικά πρόκειται για δηλητηρίαση από μπελαντόνα.

Άραγε, φίλος ή εχθρός η μπελαντόνα;