Votanistas Ο πολλαπλασιασμός με σπόρους αποτελεί την κύρια μέθοδο της αναπαραγωγής των φυτών αλλά και έναν από τους πιο διαδεδομένους και αποτελεσματικούς τρόπους πολλαπλασιασμού αρωματικών φυτών.
Είναι ο μόνος τρόπος που είναι εγγενής (ενώ τα μοσχεύματα, οι παραφυάδες κλπ. είναι αγενείς), δηλαδή για τη δημιουργία του συμμετέχουν και τα δύο φύλα. Σχεδόν όλα τα αρωματικά φυτά μπορούν να πολλαπλασιαστούν με αυτή την μέθοδο εκτός από τα υβρίδια της λεβάντας, τη μέντα, το κρόκο και κάποιες ποικιλίες του εστραγκόν. Βέβαια, πολλά φυτά που μπορούν να πολλαπλασιαστούν με σπόρους, προτιμώνται με άλλο τρόπο αγενή και αυτό συμβαίνει για οικονομικούς λόγους ή λόγω ομοιομορφίας του φυτού.
Πώς γίνεται ο πολλαπλασιασμός με σπόρους
Μερικά αρωματικά φυτά που έχουν μεγάλους σπόρους και φυτρώνουν εύκολα (όπως το χαμομήλι, το φασκόμηλο, ο μάραθος), μπορεί να γίνει απευθείας η σπορά τους στο χωράφι. Υπάρχει όμως και ο κίνδυνος να χαθούν οι σπόροι από πουλιά, έντομα και μυρμήγκια. Τα περισσότερα φυτά όμως, έχουν μικρό σπόρο και πρώτα σπέρνεται σε σπορεία όπου αποκτούνται φυτάρια (σπορόφυτα) και μετά φυτεύονται στην οριστική τους θέση για καλλιέργεια.
Πώς δημιουργούνται τα σπορεία και πώς γίνονται τα σπορόφυτα – Τα βήματα
Γυμνόριζα σπορόφυτα
Για την απόκτηση γυμνόρριζων σποροφύτων, τα σπορεία είναι συνήθως ανοιχτά σε ένα μέρος του χωραφιού που καλλιεργείται κατάλληλα για να χωματιστεί.
- Μετά την κατεργασία, το μέρος χωρίζεται σε λωρίδες ανάλογα με τον αριθμό των σποροφύτων που θέλει ο καλλιεργητής
- Στην επιφάνεια των σπορείων προστίθεται φυτόχωμα σποράς (τύρφη και ποταμίσια ψιλή άμμος ή περλίτης)
- Μόλις προστεθούν τα υλικά, ανακατεύονται καλά με το ψιλοχωματισμένο χώμα
- Η επιφάνεια ισοπεδώνεται και ποτίζεται ελαφρά
- Έπειτα, γίνεται η σπορά με το χέρι ή στα πεταχτά ή σε γραμμές
- Η ποσότητα του σπόρου εξαρτάται από το είδος του φυτού
- Οι περισσότεροι σπόροι χρειάζονται κάλυψη με σκέτη άμμο ή βερμικουλίτη, αλλά οι σπόροι μερικών φυτών (πχ βαλσαμόχορτο) φυτρώνουν καλύτερα ακάλυπτοι
- Μετά, ο σπόρος μαζί με την κάλυψη πατιέται με μία σανίδα και ποτίζεται
Τα ανοιχτά σπορεία, ανάλογα με την εποχή, θα πρέπει να καλύπτονται ή με διαφανές πλαστικό (χειμώνας) ή με δικτυωτό υλικό για προστασία από καταιγίδες (καλοκαίρι). Τα σπορεία ποτίζονται τακτικά και τα σπορόφυτα τους είναι έτοιμα για μεταφύτευση όταν έχουν 10-12 πραγματικά φύλλα.
Τα γυμνόρριζα σπορόφυτα, τις πρώτες μέρες της μεταφύτευσης τους δεν αναπτύσσονται λόγω αλλαγής γιατί παθαίνουν «σοκ» αλλά με κανονικό πότισμα, το κάνουν συνήθως μετά από 2-3 εβδομάδες. Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση να χαθεί το σπορόφυτο γιατί δεν είναι εγκλιματισμένο στις καινούριες συνθήκες που καλείται να μεγαλώσει.
Σπορόφυτα σε γλαστράκια
Σπορόφυτα σε γλαστράκια
Αν τα σπορόφυτα αναπτυχθούν μεμονωμένα σε γλαστράκια, τότε αφαιρούνται με ολόκληρο το ριζικό τους σύστημα κατά τη μεταφύτευση και παθαίνουν μικρότερο «σοκ» από αυτό των γυμνόρριζων που είδαμε πιο πριν. Για μεγαλύτερες ποσότητες σποροφύτων σε γλαστράκια, χρειάζονται αυτόματες μηχανές σποράς που σπέρνουν σε δίσκους με κυψελίδες, όπου κάθε κυψελίδα αποτελεί και ένα γλαστράκι.
Αν οι σπόροι του φυτού είναι μεγάλοι και με μεγάλες δυνατότητες φύτευσης, τότε η σπορά μπορεί να γίνει κατευθείαν σε γλαστράκια με το χέρι ή τη μηχανή (πχ. βασιλικός). Για φυτά όμως που οι σπόροι είναι μικροί και δύσκολοι (πχ. ρίγανη), τότε πρέπει να σπέρνονται πρώτα σε τελάρα και μόλις αποκτήσουν τα πρώτα πραγματικά φύλλα, να μεταφυτεύονται σε γλαστράκια. Ο χρόνος που χρειάζεται για να φυτρώσει το φυτό, εξαρτάται από το είδος του.
- Το τελάρο που είναι για σπορά, γεμίζεται με το κατάλληλο μείγμα
- Μετά βρέχεται ελαφρά πριν τη σπορά
- Σπέρνεται με πολύ πυκνή σπορά
- Οι σπόροι σκεπάζονται με άμμο ή βερμικουλίτη
- Πατιέται ελαφρά το σπαρμένο τελάρο και μετά ποτίζεται ελαφρά
- Τα σπορόφυτα βγαίνουν με όλο το ριζικό τους σύστημα
- Έπειτα, είναι έτοιμα να μεταφυτευτούν στον δίσκο με τις κυψελίδες
- Ανοίγονται τρύπες στις κυψελίδες με το φυτευτήρι ή με το δάχτυλο
- Τα σπορόφυτα φυτεύονται στις τρύπες των κυψελίδων και γεμίζει ο δίσκος
- Έπειτα, τοποθετείται σε θερμοκήπιο για να έχει ποτίσματα και άλλες φροντίδες
Τα σπορόφυτα στις κυψελίδες μεγαλώνουν γρήγορα και ομοιόμορφα. Σημασία δεν έχει τόσο το μέγεθος του βλαστού τους αλλά το ριζικό σύστημα. Για να είναι έτοιμα για μεταφύτευση, θα πρέπει η ρίζα να καταλαμβάνει όλο το γλαστράκι.
Ο πολλαπλασιασμός με σπόρους και η δημιουργία του σπορείου, επιτρέπουν στον καλλιεργητή να έχει όποιες ποικιλίες θέλει για πολλά αρωματικά φυτά.
Η εγκατάσταση της καλλιέργειας των Αρωματικών Φαρμακευτικών Φυτών
Βιολογική καλλιέργεια: Γιατί εφαρμόζεται στα αρωματικά φαρμακευτικά φυτά
