Σαν σήμερα 25 Φεβρουαρίου: Καταργείται η δουλεία στην Ελλάδα

Σαν σήμερα το 1822, καταργείται η δουλεία στην Ελλάδα, με διάταξη του Συντάγματος της Επιδαύρου.

H δουλεία υπήρξε αρχαίος και διαπολιτισμικός θεσμός που νομιμοποιούσε τη μετατροπή του ανθρώπου σε ιδιοκτησία. Απαγορεύτηκε σταδιακά για οικονομικούς και ηθικούς λόγους στις περισσότερες χώρες του κόσμου.

Η δουλεία συνεπαγόταν όχι μόνον τον κοινωνικό θάνατο του ατόμου, αλλά του αφαιρούσε αυτή καθαυτή την ανθρώπινη υπόσταση και το υποβίβαζε στο εξής σε αντικείμενο προς ιδιοκτησία και χρήση (ιδιώτη ή κράτους). Σε κατάσταση δουλείας ζούσε κατά καιρούς και περιοχές το 20%- 40% του πληθυσμού των κοινωνιών, ενώ υπήρξαν και κοινωνίες με πολύ υψηλότερο ποσοστό δούλων.

Οι μορφές της δουλείας

Η κυρίαρχη μορφή δουλείας ήταν συνήθως για τους μεν άνδρες η εξαναγκαστική εργασία μέχρι φυσικής εξόντωσης, ενώ για τις γυναίκες η σεξουαλική εκμετάλλευση. Τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, χρησιμοποιούνταν συνήθως για σκληρή εργασία ή, σπανιότερα, για υποχρεωτική ενσωμάτωση στον κυρίαρχο πληθυσμό, αλλάζοντας θρήσκευμα και εθνικότητα. Επίσης, όταν έφταναν στην εφηβεία ή και νωρίτερα, τα κορίτσια άρχιζαν να χρησιμοποιούνται ως σεξουαλικά αντικείμενα και τα αγόρια μετά τα 13-14 λογαριάζονταν συνήθως ως ενήλικες δούλοι. Τα αγόρια σε κάποιους πολιτισμούς γίνονταν ευνούχοι ή αφομοιώνονταν σε στρατιωτικές υπηρεσίες, εφόσον είχαν ασπασθεί το θρήσκευμα, την ιδεολογία και την εθνικότητα της κυρίαρχης ομάδας.

Η κατάργηση της δουλείας στην Ελλάδα – Η κατάσταση σήμερα

Η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες που απαγόρευσε στη νεότερη ιστορία τη δουλεία, αμέσως μετά τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821. Το σύνταγμα του 1822, του 1823 όπως και του 1844 όριζαν ότι:

«εις την ελληνική επικράτειαν ούτε πωλείται ούτε αγοράζεται άνθρωπος. Αργυρώνητος δε παντός γένους και πάσης θρησκείας, άμα πατήσας το Ελληνικό έδαφος, είναι ελεύθερος και από τον δεσπότην αυτού ακαταζήτητος».

Το σημερινό Σύνταγμα ορίζει ότι «οποιαδήποτε μορφή αναγκαστικής εργασίας απαγορεύεται» και «η εργασία αποτελεί δικαίωμα και προστατεύεται από το Κράτος, που μεριμνά για τη δημιουργία συνθηκών απασχόλησης όλων των πολιτών και για την ηθική και υλική εξύψωση του εργαζόμενου αγροτικού και αστικού πληθυσμού. Όλοι οι εργαζόμενοι, ανεξάρτητα από φύλο ή άλλη διάκριση, έχουν δικαίωμα ίσης αμοιβής για παρεχόμενη εργασία ίσης αξίας.»

Περιπτώσεις δουλείας πάντως παρατηρούνται και σήμερα στην Ελλάδα, όπως σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Είναι κυρίως σε βάρος γυναικών (εξαναγκαστική πορνεία), παιδιών (επαιτεία, κακοποίηση, εργασία) και σπανιότερα ανδρών (εκμετάλλευση αιχμαλώτων πολέμου σε μερικά αφρικανικά κράτη).

Εορτές και αργίες

Γιορτάζουν: Ρηγίνος, Ρηγίνα († Ρηγίνου ιερομάρτυρος), Ταράσιος, Ταρασία († Ταρασίου αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως).

Φιλιππίνες: Ημέρα της δύναμης του λαού.

1833:

Με Βασιλικό Διάταγμα που εκδίδεται από την Αντιβασιλεία του Όθωνος, καταργείται ο Στρατός των ατάκτων και συγκροτείται Ελληνικός Τακτικός Στρατός, αποτελούμενος από Πεζικό, Ιππικό, Πυροβολικό και Μηχανικό.

1836:

Ο κατασκευαστής όπλων Σάμιουελ Κολτ λαμβάνει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για ένα νέο είδος όπλου, το περίστροφο (revolver).

1919:

Οι Δωδεκανήσιοι πραγματοποιούν συλλαλητήριο στην Αθήνα, αξιώνοντας την ένωση των νησιών με την Ελλάδα.

1932:

Στη Γερμανία, ένας μετανάστης από την Αυστρία, ο Αδόλφος Χίτλερ, αποκτά τη γερμανική υπηκοότητα για να θέσει υποψηφιότητα για καγκελάριος.

1964:

Ο 22χρονος Κάσιους Κλέι, ο οποίος αργότερα θα ονομαστεί Μοχάμετ Άλι, κερδίζει με τεχνικό νοκ άουτ στον 6ο γύρο τον Σόνι Λίστον στο Μαϊάμι Μπιτς και ανακηρύσσεται για πρώτη φορά στην καριέρα του παγκόσμιος πρωταθλητής βαρέων βαρών.

1965:

Αιματηρότατες συμπλοκές με 42 τραυματίες μεταξύ καπνοπαραγωγών και Χωροφυλακής ξεσπούν στις Σέρρες, εξαιτίας του αποκλεισμού από τους αγρότες της οδού Σερρών – Δράμας, στο ύψος της Πεντάπολης. Οι διαδηλωτές ζητούν αύξηση των τιμών του καπνού κατά 20%, αίτημα που δεν ικανοποιεί η κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Η Χωροφυλακή προβαίνει σε 28 συλλήψεις.

1972:

Ο Πολ Μακάρτνεϊ κυκλοφορεί το τραγούδι «Give Ireland Back to the Irish», το οποίο απαγορεύεται από το BBC.

1973:

Μακελειό σε κέντρο διασκέδασης της Αθήνας από τους αδελφούς Κοεμτζή για μια παραγγελιά. Τρεις αστυνομικοί σκοτώνονται και δύο τραυματίζονται. Λίγο αργότερα, ο Διονύσης Σαββόπουλος θα εμπνευστεί από το γεγονός στο τραγούδι του «Μακρύ Ζεϊμπέκικο για το Νίκο».