Το σαπούνι είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος στην προστασία από τον κορωνοϊό και μόνο ελλείψει σαπουνιού χρησιμοποιούμε αλκοολούχα αντισηπτικά
Οι ιοί ζούνε έξω από το ανθρώπινο σώμα για ώρες ή ακόμα και μέρες. Τα αντισηπτικά υγρά ή μαντιλάκια ή gel ή κρέμες, τα οποία περιέχουν αλκοόλη είναι χρήσιμα, αλλά δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο το κοινό σαπούνι.
Ποια είναι τα δεδομένα αυτή τη στιγμή
Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει φάρμακο για τον κορωνοϊό. Ακόμα κι αν έχεις εκατομμύρια, δεν μπορείς να βρεις φάρμακο. Το παράδοξο είναι ότι μπορείς να τον σκοτώσεις με το κοινό σαπούνι, αυτό που χρησιμοποιούσε και η γιαγιά σου.
Πώς λοιπόν το σαπούνι σκοτώνει τον Sars-CoV-2, τον κορωνοϊό και τους περισσότερους ιούς;
Σύντομα: ο ιός είναι ένα αυτοσυναρμολογούμενο νανοσωματίδιο (αυτό σημαίνει ότι το μέγεθος του είναι της τάξεως των 120 νανομέτρων), στο οποίο ο ασθενέστερος κρίκος είναι η λιπιδική του (λιπαρή) διπλοστοιβάδα. Το σαπούνι έχει την ικανότητα να διαλύει τη λιπαρή μεμβράνη του ιού κι έτσι ο ιός καταστρέφεται. Δεν πεθαίνει, όπως λέγεται από κάποιους, καθώς οι ιοί δεν είναι ζωντανοί στην πραγματικότητα.
Πιο αναλυτικά: Οι περισσότεροι ιοί αποτελούνται από τρία βασικά δομικά στοιχεία: ένα ριβονουκλεϊνικό οξύ (RNA), πρωτεΐνες και λιπίδια. Ένα κύτταρο που έχει μολυνθεί από έναν ιό περιέχει πολλά από αυτά τα δομικά στοιχεία, τα οποία αυτομάτως συναρμολογούνται και σχηματίζουν «περισσότερο» ιό, για να το θέσουμε απλά.
Πολύ βασικό! Αυτές οι δομικές μονάδες δε συγκρατούνται μεταξύ τους με ισχυρούς ομοιοπολικούς δεσμούς. Αυτό σημαίνει ότι δε χρειάζεσαι αναγκαστικά σκληρές και πολύ δραστικές ουσίες για να σπάσεις τον ιό και να χωρίσεις αυτές τις μονάδες.
Όταν ένα μολυσμένο κύτταρο πεθάνει, οι νέοι ιοί που δημιουργήθηκαν διαφεύγουν και συνεχίζουν να μολύνουν νέα κύτταρα, ενώ κάποιοι από αυτούς καταλήγουν στους αεραγωγούς των πνευμόνων.
Όταν βήχεις και ειδικά όταν φτερνίζεσαι, μικροσκοπικά σταγονίδια από τους αεραγωγούς μπορούν να πετάξουν έως και 10 μέτρα μακριά. Μεγαλύτερα σταγονίδια θεωρούνται οι κύριοι μεταφορείς του κορωνοϊού και μπορούν να φτάσουν τουλάχιστον 2 μέτρα μακριά.
Αυτά τα μικροσκοπικά σταγονίδια καταλήγουν σε επιφάνειες και στεγνώνουν γρήγορα. Το δυσάρεστο; Οι ιοί παραμένουν ενεργοί! Το δέρμα είναι ιδανική επιφάνεια για να κρυφτεί ο ιός. Είναι οργανικό υλικό, οπότε προσφέρει στον ιό πρωτεΐνες και λιπαρά οξέα από τα νεκρά κύτταρα της επιδερμίδας, τα οποία αλληλεπιδρούν με τον ιό και ουσιαστικά «τον ταΐζουν».
Όταν αγγίζεις για παράδειγμα μια μεταλλική επιφάνεια, όπως ένα πόμολο, ο ιός κολλάει στο δέρμα σου και μεταφέρεται στα χέρια σου. Αν με το χέρι σου αγγίξεις το πρόσωπό σου, ειδικά τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα, τότε μπορεί να μολυνθείς. Και αν πιστεύεις ότι εσύ δε θα πιάσεις το πρόσωπό σου, σε ενημερώνω ότι ο μέσος άνθρωπος αγγίζει το πρόσωπό του κάθε 2 με 5 λεπτά!
Αν πλένεις τα χέρια σου με σκέτο νερό ίσως και να απομακρύνεις τον ιό. Αλλά κακά τα ψέματα οι πιο πολλές πιθανότητες είναι το νερό να μη μπορεί να ξεκολλήσει από το δέρμα σου τον ιό που κολλάει σαν κόλλα. Το νερό δεν αρκεί.
Το σαπούνι είναι μαγικό
Το σαπουνόνερο είναι τελείως διαφορετικό. Το σαπούνι περιέχει ουσίες οι οποίες δρουν ως αμφίφιλα, καθώς έχουν ένα υδρόφιλο κι ένα υδρόφοβο μέρος. Το υδρόφοβο μέρος του σαπουνιού «κολλάει» στο λιπαρό μέρος του ιού και τον απομακρύνει από το δέρμα (το ίδιο συμβαίνει και με τη βρωμιά).
Το σαπούνι όχι μόνο ξεκολλάει τον ιό από το δέρμα, αλλά επιπλέον τον καταστρέφει, καθώς υπερνικά τους δεσμούς που συγκρατούν τις πρωτεΐνες, τα λιπίδια και το RNA του ιού μαζί.
Τα αντισηπτικά που περιέχουν αλκοόλη, σε ποσοστό 60-80% καταστρέφουν τους ιούς με παρόμοιο τρόπο.
Ποιο είναι καλύτερο; Το σαπούνι ή τα απολυμαντικά;
Το σαπούνι είναι σαφώς καλύτερο, καθώς χρειάζεσαι μια μικρή ποσότητα, η οποία καλύπτει όλο το χέρι σου.
Αντίθετα, θα πρέπει να καλύψεις όλο το χέρι σου με αιθανόλη για να είσαι σίγουρος ότι το αλκοόλ έφτασε σε κάθε σημείο. Κάτι τέτοιο δεν σου το εξασφαλίζει σίγουρα το υγρό gel ή τα μαντιλάκια – δεν ξεχνάμε ότι μιλάμε για τον μικρόκοσμο και με κανέναν τρόπο δε μπορούμε να ξέρουμε αν όλα τα σημεία απολυμάνθηκαν.
Φυσικά και είναι προτιμότερο το σαπούνι, αλλά εμείς ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ να χρησιμοποιούμε απολυμαντικό με βάση το οινόπνευμα, αν δεν έχουμε πρόσβαση σε σαπούνι και νερό.
Γράφει η Χριστίνα Καβακοπούλου, Χημικός απόφοιτη του ΑΠΘ
Διάβασε ακόμα: Αληθεύει ότι θα υποχωρήσει ο κορονοϊός μόλις ανέβει η θερμοκρασία;
Έλα και στην ομάδα μας Votanistas – Η ομάδα μας για να μοιραζόμαστε υγιεινά tips και τα μυστικά της φύσης και να κάνουμε παρεούλα
Κάνε like και στη σελίδα μας στο facebook Votanistas για να μη χάνεις τα καινούρια μας άρθρα