Votanistas Η μέντα ή αλλιώς δυόσμος είναι ένα από τα πιο γνωστά αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά στον κόσμο, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Που συναντάμε το φυτό;
Η μέντα περιλαμβάνει μερικές εκατοντάδες είδη, που το καθιστούν γένος με πολύ μεγάλη βιοποικιλότητα και με τα περισσότερα είδη να παρουσιάζουν μεγάλο εμπορικό και βιομηχανικό ενδιαφέρον. Κατάγεται από τις παραμεσόγειες χώρες και την Κίνα, αλλά συγγενή αυτοφυή είδη έχουν βρεθεί και σε πολλές άλλες χώρες. Καλλιεργείται σε πολλές χώρες της Ευρώπης, στην Αμερική, την Κίνα, την Αυστραλία, την Ινδία κ.α.
Ιστορία & Παράδοση
Η μέντα στην Αρχαία Ελλάδα
Ο Θεόφραστος την αναφέρει ως «Μίνθη η πιπερώδης». Κατά τη μυθολογία, παίρνει το όνομα της από τη Μίνθη, μια νύμφη του Άδη, την οποία αγάπησε ο Πλούτων και τη θέλησε για ερωμένη του. Η Περσεφόνη από τη ζήλεια της τη μεταμόρφωσε σε φυτό που ξαφνικά φύτρωσε για πρώτη φορά στο βουνό Μίνθη της Τριφυλίας. Είναι η γνωστή μέντα, αφιερωμένη από τότε στον θεό του σκοταδιού.
Οι αρχαίοι Έλληνες έτριβαν το τραπέζι με δυόσμο (είδος μέντας) πριν από το γεύμα, ενώ επίσης αρωμάτιζαν το νερό τού μπάνιου. Στην Αρχαία Ελλάδα ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός χρησιμοποιούσαν την μέντα κατά της δυσπεψίας, κατά των νευρικών διαταραχών, κατά των ιλίγγων, της αϋπνίας, της γαστρίτιδας, του βήχα, του κρυολογήματος, του πονόλαιμου και ως αντισπασμωδικό. Ο Πλίνιος υποστήριζε ότι η μέντα αναζωογονεί το πνεύμα και σύστηνε την παρουσία της στις αίθουσες ασθενών, ώστε να διευκολύνεται η ανάρρωσή τους. Ο Διοσκουρίδης τη θεωρούσε θερμαντική και κατά συνέπεια αφροδισιακή. Οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι συνήθιζαν να προσθέτουν μέντα στο γάλα για να το συντηρούν και πρόσφεραν το βότανο ύστερα από ένα γεύμα ως χωνευτικό.
Η μέντα αναφέρεται ως μαλακτικό του στομάχου, στον πάπυρο Έμπερς, το αρχαιότερο ιατρικό κείμενο, στην αρχαία Αίγυπτο. Από εκεί, πέρασε στην Παλαιστίνη, όπου χρησίμευε σαν μέσο πληρωμής των φόρων.
Η μέντα για τους Άραβες
Οι Άραβες λατρεύουν τη μέντα, ορκίζονται στο όνομα της! Η λεπτή μυρωδιά της διαχέεται παντού και οι αρετές της έχουν υμνηθεί ιδιαίτερα. Η Σεχραζάτ, που διηγούνταν στο Σουλτάνο τις ιστορίες στις Χίλιες και Μία Νύχτες, οφείλει ίσως τη ζωή της σε μερικά φλιτζάνια μυρωδάτο τσάι μέντας, που της σερβίριζαν κάθε μέρα, πριν ξημερώσει, την ίδια πάντα ώρα, για να μπορεί να συνεχίζει τις ιστορίες του Σεβάχ του Θαλασσινού και του Αλαντίν. Πολλές αραβικές φυλές από την αρχαιότητα τη χρησιμοποιούσαν σε μορφή ροφήματος για τη σεξουαλική διέγερση.
Ακόμη και ο Σαίξπηρ την αναφέρει, μαζί με τη λεβάντα και το δεντρολίβανο, ως διεγερτικό για τους κυρίους της μέσης ηλικίας.
Από τον 6ο αιώνα παρασκευάστηκαν οδοντόκρεμες με δυόσμο.
Χρήσεις & Ιδιότητες
Μαγειρική:
Η μέντα είναι ένα δημοφιλές βότανο που χρησιμοποιούμε φρέσκο ή αποξηραμένο σε πολλά πιάτα στη μαγειρική. Προσθέτει είτε μόνη της, είτε με άλλα βότανα και μπαχαρικά, μια ιδιαίτερη γεύση ενώ μειώνει τη λήψη νατρίου και ζάχαρης. Οι κουζίνες της Μέσης Ανατολής, όπως το αρνί, οι σούπες και οι σαλάτες λαχανικών, περιέχουν συχνά μέντα για γεύση.
Η μέντα είναι σχετικά εύκολο να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί στο σπίτι, χαρίζοντας ένα βιώσιμο τρόπο που θα προσθέσει γεύση και άρωμα στα γεύματα.
Αιθέρια έλαια:
Η μέντα καλλιεργείται κυρίως για τα αιθέρια έλαια της, που έχουν μεγάλη ζήτηση για ποικίλες χρήσεις. Τα αιθέρια έλαια της χρησιμοποιούνται συχνά στην αρωματοποιία, τη ζαχαροπλαστική, σε οδοντόκρεμες, καραμέλες, σαπούνια και προϊόντα ομορφιάς. Επίσης, πολύ γνωστή είναι η χρήση της σε αρωματικά κοκτέιλ, όπως το μοχίτο.
Φαρμακευτική:
Σε όλη την ιστορία, οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν διάφορα είδη φυτών μέντας στην ιατρική. Διαφορετικοί τύποι προσφέρουν μια σειρά από αντιοξειδωτικές ιδιότητες και πιθανά οφέλη για την υγεία.
Το τσάι της μέντας έχει ευχάριστο άρωμα με ευεργετικές ιδιότητες:
Γαστρεντερικά προβλήματα
Η μέντα είναι ένα κατευναστικό βότανο που οι άνθρωποι έχουν χρησιμοποιήσει εδώ και χιλιάδες χρόνια για την ανακούφιση του στομαχιού ή της δυσπεψίας.
Μια ανασκόπηση του 2019 διαπίστωσε ότι οι ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο μελέτες, υποστηρίζουν τη χρήση του ελαίου μέντας ως θεραπεία για μια σειρά γαστρεντερικών καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένης της δυσπεψίας, του ευερέθιστου εντέρου, του στομαχικού άλγους και των ασθενειών μετά από χειρουργική επέμβαση. Οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι δρα ενάντια σε επιβλαβή μικρόβια, ρυθμίζει τη χαλάρωση των μυών και βοηθά στον έλεγχο της φλεγμονής.
Αλλεργίες
Η μέντα περιέχει ένα αντιοξειδωτικό και αντιφλεγμονώδη παράγοντα που ονομάζεται ροσμαρινικό οξύ,το οποίο σε μια μελέτη το 2019 έδειξε να μειώνει τα συμπτώματα του άσθματος σε σύγκριση με μια ομάδα ελέγχου που δεν έλαβε συμπλήρωμα. Παρέχει μία ποικιλία φυτικών ενώσεων που έχουν αντι-αλλεργιογόνα αποτελέσματα. Η περιεκτικότητα σε εκχύλισμα μέντας σε έλαια και αλοιφές μπορεί να είναι πολύ ισχυρότερη από τη μέντα που καταναλώνεται διατροφικά.
Συμπτώματα κρυολογήματος
Η μέντα περιέχει μενθόλη, ένα αρωματικό αποσυμφορητικό που μπορεί να βοηθήσει στη διάσπαση του φλέγματος και της βλέννας, διευκολύνοντας την αποβολή. Πολλοί άνθρωποι, εφαρμόζοντας αλοιφή με μενθόλη, βρίσκουν μια αποτελεσματική θεραπεία στο κοινό κρυολόγημα, τόσο σε αυτούς όσο και στα παιδιά τους. Παρ’ όλα αυτά θα πρέπει να γίνεται προσεκτικά η χρήση, καθώς η απευθείας εφαρμογή στο στήθος ενός παιδιού ίσως ερεθίσει το δέρμα ή το “πνίξει” η άμεση εισπνοή.
Προτείνονται συνιστώμενες δώσεις για το αιθέριο έλαιο της μέντας, καθώς σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να γίνει τοξικό. Καλύτερα να αποφεύγεται η επάλειψη σε πρόσωπο μωρού ή παιδιού.
Επιπλέον η μέντα:
- έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες
- θεωρείται από την αρχαιότητα αναζωογονητική για το μυαλό και τη μνήμη και φάρμακο για τον πονοκέφαλο
- είναι ένα από τα βότανα που βοηθούν στην πέψη
- έχει αντισπασμωδικές ιδιότητες
To tip της ημέρας
Πολλοί άνθρωποι απολαμβάνουν να ρίχνουν μέσα στο νερό τους (και στο τσάι φυσικά) μερικά φύλλα μέντας και μία φέτα λεμόνι ή λάιμ.
Διάβασε ακόμη:
Μεσογειακός κήπος: Πώς να τον φτιάξεις με ελληνικά βότανα
Βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο: Το βοτάνι των πληγών
Έλα και στην ομάδα μας Βότανα και Αρωματικά φυτά – Ζούμε υγιεινά για να μοιραζόμαστε τα μυστικά της φύσης και να κάνουμε παρεούλα
Κάνε like και στη σελίδα μας στο facebook Votanistas για να μη χάνεις τα καινούρια μας άρθρα
